We wrześniu 2011 roku ukazał się IV tom „Rocznika Legionowskiego” wydany przez TPL i Muzeum Historyczne w Legionowie. Tym razem 30 autorów wypełniło blisko 500 stron tekstami, jak zwykle poruszającymi bogatą tematykę dotyczącą historii Legionowa i miejscowości powiatu legionowskiego. Jest to ostatni tom wydany pod redakcją zmarłego w tym roku prof. Arkadiusza Kolodziejczyka. Dokończeniem prac zajął się sekretarz redakcji – dr Jacek Szczepański Jednocześnie wydawca przyjął zasadę, że w tomie IV zostaną opublikowane teksty zakwalifikowane do druku przez Profesora i przez Niego redagowane.
Geneza tego czasopisma sięga sesji naukowej, zorganizowanej w maju 2002 r. z okazji 50. rocznicy nadania Legionowu praw miejskich. Wówczas jeden z prelegentów dr Arkadiusz Kołodziejczyk z Uniwersytetu Warszawskiego zaproponował rozpoczęcie wydawania w Legionowie stałego czasopisma naukowego, poświęconego w całości historii naszego miasta i powiatu legionowskiego. Pomysł ten został podjęty przez Towarzystwo Przyjaciół Legionowa. i Zbiory Historyczne Miasta Legionowo (od 2006 r. Muzeum Historyczne). Przy wsparciu i życzliwości władz miasta w maju 2004 r. został opublikowany pierwszy tom „Rocznika Legionowskiego”.
Promocja najnowszego tomu odbyła się 11 września 2011 w Domu Zjazdów i Konferencji PAN w Jabłonnie w czasie Festiwalu Nauki.
Czasopismo dostępne jest w legionowskich księgarniach.
Zawartość:
ROZPRAWY. STUDIA. ARTYKUŁY
Warzynie Orliński, Cmentarzysko kultury przeworskiej w Legionowie – omówienie dotychczasowych wyników badań – autor jest archeologiem Muzeum Historycznego, zebrał wyniki dotychczasowych badań prowadzonych na terenie Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, gdzie jak się okazało, znajduje się cmentarzysko kultury przeworskiej.
Krzystof Klimaszewski , Najstarsze dzieje Wiueliszewa – autor sięgnął do pierwszych wzmianek o miejscowości, wyjaśnił pochodzenie jej nazwy, opisał drogę rozwoju wieliszewskiej parafii i kościoła.
Jacek Szczepański, Wybrane aspekty badań nad grobownictwem wojennym na obszarze okupacji niemieckiej w latach 1914-1818 – autor podjął temat wartości artystycznej dziesiątek niemieckich nekropolii z okresu I wojny światowej, projektowanych jako trwałe pomniki chwały żołnierskiej.
Mirosław Pakuła, Z dziejów garnizonu w Zegrzu w latach II Rzeczypospolitej – dzieje 1. Pułku Łączności w Zegrzu, a także funkcjonowanie nietypowej jednostki garnizonu Zegrze, jaka był Zakład Przeciwagazowy , zajmujący się wyrobem i naprawą materiałów obrony przeciwagazowej.
Mirosław Bartoszewicki, Spółdzielnia Spożywców Zakładu Przeciwgazowego w Zegrzu i jej monety –autor odtworzył historię tej niedużej oraz jej zastępczych monet wojskowych, znanych tylko nielicznym numizmatykom.
Barbara i Sławomir Szklarkowie, „…Walczyli – umierali – zwyciężali…”Saperzy kolejowi z Legionowa – opracowanie dotyczące losów legionowski saperów kolejowych.
Rafał Degiel, Akcje wysiedleńcze i obozy przejściowe w okolicach Legionowa .
Adam Rafał Kaczyński, Flotylla Dnieprzańska – działania na Bugo-Narwii 1944-1945 – autor odkrywa jedną z białych kart w historii działań wojennych w okresie II wojny światowej. Flotylla, wykorzystując system rzek i kanałów w 1945 r. dopłynęła do Berlina, po drodze staczając n. in. jedną z najcięższych walk w miejscu nad odcinku Bugo-Narwi od Serocka do Dębego.
ŹRÓDŁA I MATERIAŁY
Sławomir Jakubczak, Miasteczko Serock w świetle Lustracji 1765
Włodzimierz Bławdziewicz, Ślady po kolonistach niemieckich w dobrach bieporęckich.
Jolanta Załęczny, Krótka historia legionowskiego kina – opracowanie dotyczące kina w naszym mieście, którego początki sięgają okresu międzywojennego. Było to jedno z pierwszych w Polsce kin dźwiękowych. Przed wojną nazywało się „Bajka”, w okresie powojennym — „Mazowsze”.
Jacek Szczepański, Dziennik z dni września 1939 r. dowódcy 6. kompanii balonów obserwacyjnych kpt. Zbigniewa Burzyńskiego – dziennik słynnego pilota balonowego i zwycięzcy w zawodach o Puchar Gordona Benetta, mieszkańca Legionowa w latach 1925-1939.
Jarosław Stryjek, Obóz jeniecki dla żołnierzy włoskich w Beniaminowie w analizie wywiadowczej Narodowych Sił Zbrojnych z jesieni 1943 r. – autor na podstawie zachowanych dokumentów legionowskiej placówki NSZ (przechowywanych w IPN) odtworzył losy włoskich jeńców przybyłych do obozu w Beniaminowie, którzy 10.X.1943 r. znaleźli się także w Legionowie.
Sławomir Szklarek, Dom na Cegielni – krótka historia – autor opowiada o części Legionowa mieszczącej się w obszarze ulic: Sobieskiego, Kazimierza Wielkiego, Królowej Jadwigi i Piłsudskiego.
Barbara Kalinowska, Historia Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Legionowie .
Piotr Chróściel, Monografia miasta Legionowa.
Zbigniew Markert, Zeszyty pułkowe Oficyny Wydawniczej „AKAKS” – opracowanie na temat 22-letniej historii prac nad serią „Zeszyty pułkowe” , zestawiono w nim autorów i dotychczas wydane tytuły.
WSPOMNIENIA I RELACJE
Zenon Juliusz Iwanowski, Epizody mojego życia z lat 1935-1975 – wspomnienia rodowitego legionowianinia.
Mieczysław Zieliński, Tragiczna śmierć ppor. Witolda Kazubskiego.
Helena Oktawia Sołtan, Notatka o organizacji i działalności Armii Krajowej w okolicy Leginowo-Nieporęt-Zegrze-Poniatów. Oprac. Włodzimierz Bławdziewicz.
Sławomir Szklarek, Nasze kino „Mazowsze”.
Erazm Domański, Pomnik leginowskich ofiar Zbrodni Katyńskiej – relacja kustosza Muzeum Historycznego w Legionowie przybliżająca tematykę listy legionowskich ofiar Zbrodni Katyńskiej i odsłonięcia w 2010 r poświęconego im pomnika.
LEGIONOWSKIE BIOGRAFIE
Mirosław Jankowiak, Kapral Antoni Nowicki (1916-2000).
Erazm Domański , Podporucznik w stanie spoczynku Teofila Bojkowska – Honorowy Obywatel Miasta Legionowo.
Sławomir Jakubczak , Franciszek Jaworski – oficer prowiantowy Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu 1914-1920 i poseł na sejm 1938-1939.
EDUKACJA REGIONALNA
Jolanta Załęczny, Wkład Towarzystwa Przyjaciół Legionowa w upamiętnienie osób zasłużonych dla miasta i regionu.
Zofia Błaszczak, Edukacja regionalna i patriotyczna już w przedszkolu. Międzyszkolne spotkania „Spacerkiem po Legionowie”.
Dorota Hepner, Edukacja regionalna w nauczaniu zintegrowanym.
Krystyna Dutkiewicz, Z Legionowa pegazem w świat.
LEGIONOWSKA WITRYNA POETYCKA
Zdzisław Koryś : Poetycka droga ku pełnej wolności . Katarzyna Całka. Wiersze jako ubarwienie codzienności. Jak w Mickiewicza poważnej księdze – Paweł Wojda. Okruchy błękitu. Jolanta Załęczny.
Joanna Szczęśniak-Wesołowska – Poezje
RECENZJE I NOTY WYDAWNICZE
Katarzyna Ziułkowska-Karnicka: Mirosław Pakuła – Konstanty Radziwiłł. Bohater Ziemi Sierockiej.
Katarzyna Ziułkowska-Karnicka: „Rocznik Wołomiński„, t. VI (2010) red. Arkadiusz Kołodziejczyk
Bogdan Chodkiewicz: Jolanta Załęczny – 20 lat samorządu legionowskiego 1990-2010
Bogdan Chodkiewicz: Jolanta Załęczny – Monografia Towarzystwa Przyjaciół Legionowa 1979-2009.
Arkadiusz Kołodziejczyk: Zygmunt Kozak, Zbigniew Moszumański, Jacek Szczepański – Podpułkownik Franciszek Hynek (1897-1958)
Wawrzyniec Orliński – Bibliografia znalezisk i stanowisk archeologicznych z terenu powiatu legionowskiego.
KRONIKA
Elżbieta Pogorzelska – Kalendarium działalności Towarzystwa Przyjaciół Legionowa I 2009 – XII 2010