26 lutego 2025 roku, w Palmirach odbyły się uroczystości upamiętniające 85. rocznicę zbrodni II wojny światowej. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli władz samorządowych, organizacji społecznych, harcerzy, uczniów oraz mieszkańców Legionowa i okolic, którzy wspólnie oddali hołd ofiarom hitlerowskiego terroru.
Obchody rozpoczęły się od wystąpienia pracownika Muzeum – Rafała Degiela, który przedstawił krótki rys historyczny, opisujący te tragiczne wydarzenia.
W obchodach uczestniczyli m.in. członkowie Towarzystwa Przyjaciół Legionowa, którzy od lat pielęgnują pamięć o tragicznych wydarzeniach z 26 lutego 1940 roku. Podczas uroczystości zapalono znicze i złożono kwiaty przy pamiątkowej tablicy, na mogiłach zamordowanych oraz w miejscu kaźni.
W 1940 roku, w ramach akcji wymierzonej w polską inteligencję, Niemcy dokonali egzekucji blisko 200 osób, mieszkańców Legionowa i okolicznych miejscowości. Byli wśród nich nauczyciele, urzędnicy, lekarze, działacze społeczni, harcerze i oficerowie Wojska Polskiego. Po wojnie udało się zidentyfikować 78 ofiar, w tym 48 mieszkańców Legionowa.
Podczas uroczystości przypomniano sylwetki kilku zamordowanych:
- Henryk Starczewski – kapitan WP, odznaczony Krzyżem Walecznych,
- Mikołaj Bożym – wójt Legionowa, zasłużony działacz społeczny,
- Stanisław Gierczyński – właściciel fabryki guzików „Eternus”,
- Julian Mermon – ppłk, naczelny lekarz Garnizonu Legionowo,
- Jan Górczyński – właściciel wytwórni wyrobów cementowych, który przyczynił się do odbudowy miasta.
Obecni na obchodach wzięli udział w modlitwie za zamordowanych, którą poprowadził Ks. dziekan Lucjan Szcześniak.
Chwila ciszy i refleksji pozwoliła wszystkim zgromadzonym uczcić ofiary.
Pan Wojciech Jeute przewodniczący legionowskiego Zespołu Ochrony Pamięci Armii Krajowej, współtwórca Muzeum Historycznego w Legionowie podzielił się z zebranymi przejmującym i zapadającym w pamięć wspomnieniem i refleksją związanymi ze znaczeniem tragicznych wydarzeń sprzed 85 lat.
Po oficjalnych obchodach wszyscy uczestnicy uroczystości zostali zaproszeni do zwiedzenia wraz z przewodnikiem Muzeum w Palmirach.
Towarzystwo Przyjaciół Legionowa od lat prowadzi działania mające na celu dokumentowanie historii oraz edukację młodszych pokoleń.
Pamięć o ofiarach Zbrodni w Palmirach trwa dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności i inicjatywom podejmowanym przez Towarzystwo Przyjaciół Legionowa. Uroczystości 85. rocznicy były nie tylko wyrazem hołdu, ale również przypomnieniem o odpowiedzialności za pielęgnowanie historii dla przyszłych pokoleń.
Autorem zdjęć jest Pan Stanisław Załęczny
